اسباب تعارض اخباراسباب تعارض اخبار به عوامل وقوع تعارض میان روایات اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاسباب تعارض اخبار، عواملی است که سبب وقوع تعارض و تنافی میان روایات می‌شود. ۲ - برخی از اسباب تعارض اخباربرخی از این اسباب عبارت است از: ۱. تقطیع در روایات؛ یعنی حذف صدر و ذیل روایات هنگام نقل آن؛ ۲. اختلاف شرایط زمانی و مکانی راویان؛ برای مثال، «رطل مکی» و «رطل عراقی» با هم از نظر مقدار فرق دارند؛ حال اگر در روایات، لفظ « رطل » به کار رود، برای مثال، گفته شود: «الکُرّ ستمائة رطل» - این اختلاف موجب اختلاف در تعیین مقدار آب کر می‌گردد؛ ۳. تقیه؛ گاهی تقیه باعث صدور فتوای مخالف، به خاطر حفظ جان و مصالح امامان و شیعیان‌شان، و در نتیجه، تعارض روایات می‌شد؛ ۴. وجود تزویر در روایات؛ برای مثال « مغیرة بن سعید »، « ابوالخطاب محمد بن مقلاص »، « ابوزینب الاسدی الکوفی ، مکنی به ابوالظبیان» و «ابواسماعیل» از مزورین هستند؛ ۵. نقل به معنا کردن روایات؛ ۶. کمبود راویان ثقه و عرب ؛ یعنی وجود راویان غیر ثقه و یا غیر عرب در سرزمین‌های عربی، سبب اختلاف و تعارض در روایات می‌گردد. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۵۰، برگرفته از مقاله «اسباب تعارض اخبار». |